Son yıllarda taş fırınlarında pişen ekmeklere bir özlem, bir merak ki sormayın. Bir köy efsanesinden sıvışıp bir şehir efsanesine dönüşecek bu gelenek artık insanın doğaya dönük yaşam tarzı haline geliyor. Erzincan Taş Fırını ise sanatlı yapım ustalığı barındıran kendine has özelliği ile gelişigüzel kurulan fırınlara adeta taş çıkartıyor.
Erzincan’ın hemen hemen her ilçesinde yerleşik taş fırınları birer cadde, sokak, mahalle geleneği haline gelmiş durumda. Bu geleneğin yapının orijinal dokusuna, bulunduğu yörenin mimarisine uygun olarak restore edilmiş ve Kemaliye’nin Ocak Köyünde bulunan Tarihi Taş Fırını muhteşem bir örnek oluşturdu. Kemaliye İlçemizin kadim köylerinden biri olan Ocak köyü adı üzerinde ‘Ocak’ ‘ateşin yakıldığı yer, ısınmak ve pişirmek amacıyla düzenlenmiş yer’ anlamlarına geliyor. Toplumsal değerlerimizde de ‘Ocak’ dirliği, düzeni, aileyi, yuvayı, evi, soyu ve kökü temsil ediyor. Aşların piştiği, ocakların tüttüğü bu yerde yerel halk taş fırınlardan yapılmış evlerde adeta ortak payda da birleşerek bugüne kadar yaşamlarını devam ettirebilmişlerdir.
Ocak köyünde restore edilen tarihi fırın Erzincan Valisi Doç. Dr. Hamza Aydoğdu’nun talimatları, Kemaliye Kaymakamı Emirhan Arıkan’ın koordinesi, Köy Muhtarı Hüseyin Tamer, Köy Kültür ve Dayanışma Derneği Başkanı Murat Gürer ile köy halkının desteklerine aslına uygun olarak inşa edildi. Restorasyon sürecinde özellikle ahşap kapı ve pencere gibi unsurlar, bölgeye özgü detaylarla yenilenerek Kemaliye’nin mimarisine uygun olarak yenilenmesine özen gösterildi. Ocak köyüne değer katan Tarihi Taş Fırını aynı zamanda köyde bulunan Hıdır Abdal Türbesi ve Ali Gürer Müzesi ile birlikte ilçeye, Erzincan’a ve ülkemize kültürel bir değer katmış durumda. Yakın bir zaman önce köy halkının ve ziyaretçilerin hizmetine sunulan bu yapı artık bir kültür ve lezzet noktası.
Tarihi Taş Fırınının en önemli özelliklerinden biri ise sadece taştan yapılmış olması değil, fırının bir temelinin, ocak kısmı, pişirme yeri, kubbesi ve bacasının olmasıdır. Odun ateşini buğday ekmeğinin o mis kokusuyla buluşturan taş fırınlar bir annenin eliyle yoğrulmuş hamurun pişirilerek adeta köyün bereketi haline getirmesi ile bizlere ve geleceğe kalıcı bir miras haline geliyor.
