Erzincanlı Bilim İnsanı Yalçınkaya 4 Yeni “Ötegezegen” Keşfetti

Türk bilim insanı Erzincanlı Selçuk Yalçınkaya, Ankara Üniversitesinde yürüttüğü doktora tezi kapsamında uluslararası bir ekiple birlikte uzayın derinliklerinde 4 yeni ötegezegen (Güneş Sistemi dışındaki gezegen) keşfetti.
Keşiflerden biri, yıldızının çevresinde ‘yaşanabilir bölge’ olarak adlandırılan konumda yer alıyor. Yaşanılabilir bölge; üzerinde su bulunma ve hatta yaşam barındırma ihtimali olan yerlere deniyor.
Çalışma, Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi ve TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi teleskoplarının yanı sıra Şili, Meksika ve Kanarya Adaları gibi ülkelerdeki gözlemevlerinde yapılan uzun süreli gözlemlerle gerçekleştirildi.
Bu süreçte ‘geçiş yöntemi’ adı verilen bir teknik kullanarak, yıldızların önünden geçen gezegenlerin ışıkta bıraktığı küçük gölgeleri ölçtü. Yöntemle, Güneş’ten daha küçük ve soğuk yıldızların etrafında dönen dört gezegenin varlığı tespit edildi.
Gezegenlerden ilki TOI-6223b, büyüklük olarak Neptün’e benzeyen ancak yıldızına çok yakın döndüğü için yüzeyi son derece sıcak olan bir ‘sıcak Neptün’ olarak tanımlanıyor.
İkincisi TOI-1743b, Dünya’dan yaklaşık yüzde 70 daha büyük, kayalık yapıya sahip bir ‘Süper Dünya’. Gezegen, yıldızına çok yakın olduğundan bir turunu yalnızca 4 günde tamamlıyor ve yüksek sıcaklık nedeniyle atmosferini kaybetmiş durumda.
Üçüncü gezegen TOI-5799b, aynı şekilde Süper Dünya sınıfında yer alıyor. Yıldızına çok yakın olduğu için yüzeyi aşırı sıcak ve yaşam barındırma olasılığı oldukça düşük.
Dördüncü gezegen TOI-5799c. Yaklaşık 90 ışık yılı uzaklıktaki gezegen, yıldızının yaşanabilir bölgesinde dönüyor. Bir turunu 14 günde tamamlayan TOI-5799c’nin yüzey sıcaklığının yaklaşık 63 derece olduğu tahmin ediliyor. Gezegenin bir atmosferi varsa, içinde yaşama dair kimyasal izler bulunma ihtimali olabilir.
Bilim insanlarına göre, TOI-5799c şu anda James Webb Uzay Teleskobu ile gözlemlenmeye en uygun karasal gezegen adaylarından biri. Çünkü atmosferi varsa JWST, gezegenin yapısını inceleyerek yaşama işaret eden gazları tespit edebilir.