Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB), Kasım ayına ilişkin üretici ve market fiyatları çalışmasını kamuoyuyla paylaştı. Açıklamada, üretici ile market arasındaki fiyat farkının en fazla %392,86 ile mandalinada görüldüğü belirtildi. Mandalinayı %206,87 ile portakal, %203,80 ile ıspanak, %191,39 ile maydanoz ve %189,17 ile havuç takip etti.
Verilere göre mandalina markette üretici fiyatının 4,9 katına, portakal 3,1 katına, ıspanak 3 katına, maydanoz, havuç ve kuru incir ise 2,9 katına satıldı. Üreticide 6 lira 20 kuruş olan mandalina markette 30 lira 56 kuruşa ulaştı. Portakal 16 lira 80 kuruştan 51 lira 55 kuruşa, ıspanak 17 lira 53 kuruştan 53 lira 27 kuruşa, maydanoz 5 lira 9 kuruştan 14 lira 82 kuruşa, havuç ise 11 liradan 31 lira 81 kuruşa yükseldi.
Markette En Fazla Artış Pırasada
Kasım ayında markette takip edilen 42 ürünün 18’inde fiyat artışı, 24’ünde ise düşüş görüldü. Market fiyatlarında en yüksek artış %149,5 ile pırasada yaşandı. Pırasayı; %118,3 ile ıspanak, %71,7 ile fındık ve %58,5 ile Antep fıstığı izledi.
Markette fiyatı en fazla düşen ürün ise %55 ile marul oldu. Maruldaki düşüşü %46,6 ile portakal, %43,3 ile kuru soğan takip etti.
Üreticide En Fazla Artış Patateste
Üretici cephesinde ise Kasım ayında incelenen 34 ürünün 10’unda artış, 18’inde düşüş gözlendi. Fiyatı değişmeyen ürün sayısı ise 6 oldu. Üreticide en fazla fiyat düşüşü %43,1 ile portakalda yaşandı. Portakalı %38 ile mandalina, %36,5 ile karnabahar, %30,8 ile kabak izledi.
En fazla fiyat artışı ise %34,9 ile patateste görüldü. Patatesi %34,6 ile salatalık, %17,2 ile pırasa ve %15,8 ile kuru incir takip etti.
Fiyat Değişimlerinin Nedenleri
TZOB açıklamasında fiyat hareketlerinin sebeplerine de yer verildi: Adana’da tarım işçileri elçi gruplarının 10 günlük grevi, erkenci mandalina hasadını geciktirdi. Dalında kalan ürünlerin raf ömrü azaldı.
Rusya’nın bu sezon alternatif ülkelere yönelmesi, ihracatta daralmaya ve iç piyasada arz fazlasına yol açtı.
Mandalinada bu yıl var yılı olması, rekoltenin artmasıyla fiyatların hızla düşmesine neden oldu. Bazı bölgelerde fiyatlar 1–2 liraya kadar geriledi. Talep yön değiştirince portakalda da düşüş yaşandı.
Karnabahar ve kabakta arz fazlalığı ve talep düşüşü fiyatları geriletti.
Soğan ve patates depolara kaldırıldığı için depolama ve işçilik maliyetleri fiyatlara yansıdı.
Salatalık ve pırasada arz düşüklüğü fiyat artışına neden oldu.
Kuru incirde talep artışı, fiyatı yukarı çekti.
TZOB, fiyat dalgalanmalarının düzenli olarak takip edildiğini belirterek hem üreticinin hem tüketicinin korunması için gerekli tedbirlerin alınması çağrısında bulundu.